Day: 25.04.2023

ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳԻՐՔ / ԳԼՈՒԽ 10, 11/

Առաջադրանք՝

• Երեխայի իրավունքները:

Հոդված 41.

Ընտանիքում ապրելու ու դաստիարակվելու երեխայի իրավունքը

1. Երեխա է համարվում 18 տարին չլրացած յուրաքանչյուր ոք, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նա օրենքով սահմանված կարգով գործունակություն է ձեռք բերում կամ լրիվ գործունակ է ճանաչվում ավելի վաղ:↩i

2. Յուրաքանչյուր երեխա ունի ընտանիքում ապրելու և դաստիարակվելու, իր ծնողներին ճանաչելու, նրանց հոգատարությանն արժանանալու (որքան դա հնարավոր է), նրանց հետ համատեղ ապրելու իրավունք, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ դա կարող է հակասել երեխայի շահերին:↩

Երեխան ունի նաև իր ծնողներից դաստիարակություն ստանալու, իր շահերի ապահովության, համակողմանի զարգացման, իր մարդկային արժանապատվությունը հարգելու, ինչպես նաև ֆիզիկական, մտավոր, հոգևոր լիարժեք զարգացման համար անհրաժեշտ կենսապայմաններ ունենալու իրավունք:↩

Ծնողների բացակայության, նրանց ծնողական իրավունքներից զրկված լինելու և ծնողական հոգատարությունից զրկվելու այլ դեպքերում ընտանիքում դաստիարակվելու երեխայի իրավունքն ապահովում է խնամակալության և հոգաբարձության մարմինը` սույն օրենսգրքի 17-րդ գլխի նորմերով սահմանված կարգով:

(41-րդ հոդվածը փոփ. 08.02.11 ՀՕ-46-Ն, 21.12.17 ՀՕ-10-Ն օրենքներ)

 i

Հոդված 42.

Ծնողների և այլ ազգականների հետ շփվելու երեխայի իրավունքը

1. Երեխան ունի իր ծնողների, պապերի և տատերի, եղբայրների, քույրերի, ինչպես նաև այլ ազգականների հետ շփվելու իրավունք: Ծնողների ամուսնության դադարեցումը, այն անվավեր ճանաչվելը կամ նրանց առանձին ապրելը չեն սահմանափակում երեխայի իրավունքները:↩

Ծնողներից առանձին (այդ թվում` տարբեր պետություններում) ապրելու դեպքում երեխան իր ծնողների հետ կանոնավոր անձնական փոխհարաբերություններ և անմիջական շփումներ պահպանելու իրավունք ունի, բացառությամբ այն դեպքի, երբ դա, դատարանի որոշման համաձայն, հակասում է երեխայի շահերին: ↩

2. Արտակարգ իրադրության մեջ գտնվող (ձերբակալված, կալանավորված, բժշկական կազմակերպությունում գտնվելու և այլ դեպքերում) երեխան իր ծնողների և մերձավոր ազգականների, ինչպես նաև արտակարգ իրադրության մեջ գտնվող ծնողն իր երեխայի հետ շփվելու իրավունք ունեն օրենքով սահմանված կարգով:

(42-րդ հոդ. փոփ. 21.12.17 ՀՕ-10-Ն օրենք)

 

Հոդված 43.

Երեխայի պաշտպանության իրավունքը

1. Երեխան ունի իր իրավունքների և օրինական շահերի պաշտպանության իրավունք:

Երեխայի իրավունքների և օրինական շահերի պաշտպանությունն իրականացնում են ծնողները (օրինական ներկայացուցիչները), իսկ սույն օրենսգրքով նախատեսված դեպքերում` խնամակալության և հոգաբարձության մարմինը:

Օրենքով սահմանված կարգով լրիվ գործունակ ճանաչված անչափահասն իր իրավունքները (ընդ որում` պաշտպանության իրավունքը) և պարտականությունները ինքնուրույն իրականացնելու իրավունք ունի:

2. Երեխան ունի իր ծնողների (օրինական ներկայացուցիչների) չարաշահումներից պաշտպանվելու իրավունք:

Երեխայի իրավունքների և շահերի խախտման դեպքում (ընդ որում` ծնողների կամ նրանցից մեկի կողմից երեխային դաստիարակելու, կրթության տալու պարտականությունը չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու կամ ծնողական իրավունքները չարաշահելու դեպքերում), երեխան իրավունք ունի պաշտպանության համար ինքնուրույն դիմելու խնամակալության և հոգաբարձության մարմին:

3. Պաշտոնատար անձինք և այլ քաղաքացիներ, որոնց հայտնի են դարձել երեխայի կյանքին և առողջությանը սպառնալու, նրա իրավունքների և շահերի խախտումների դեպքեր, այդ մասին պետք է հայտնեն երեխայի փաստացի գտնվելու վայրի խնամակալության և հոգաբարձության մարմին: Նման տեղեկություններ ստանալուն պես խնամակալության և հոգաբարձության մարմինը պետք է ձեռնարկի երեխայի իրավունքների և շահերի պաշտպանության անհրաժեշտ միջոցներ:

 i

Հոդված 44.

Սեփական կարծիքն արտահայտելու երեխայի իրավունքը

 

1. Երեխան իրավունք ունի իր իրավունքներն ու շահերը շոշափող ցանկացած հարց լուծելիս ունկնդիր լինելու հարցի քննությանը և արտահայտելու սեփական կարծիքը ընտանիքում, դատական և այլ մարմիններում:↩

1.1. Երեխան իրավունք ունի ազատ արտահայտելու իր կարծիքը, որը, երեխայի տարիքին և հասունության մակարդակին համապատասխան, հաշվի է առնվում իրեն վերաբերող հարցերում: Երեխայի կարծիքը լսելիս իրավասու մարմինը օրենքով նախատեսված դեպքերում ներգրավում է մանկական հոգեբանի կամ մանկավարժի կամ սոցիալական աշխատողի:

2. Տասը տարին լրացած երեխայի կարծիքը հաշվի առնելը պարտադիր է` կապված խղճի ազատության հետ, որոշակի միջոցառումներին մասնակցելու, արտադպրոցական կրթություն ստանալուց հրաժարվելու, ծնողներից որևէ մեկի հետ ապրելու, հարազատների հետ շփվելու, օրենքով նախատեսված այլ դեպքերում:

3. Սույն օրենսգրքով նախատեսված դեպքերում տասը տարին լրացած երեխայի վերաբերյալ խնամակալության և հոգաբարձության մարմինը կամ դատարանը կարող են որոշում ընդունել միայն նրա համաձայնությամբ:

(44-րդ հոդ. փոփ. 21.12.17 ՀՕ-10-Ն օրենք)

 i

Հոդված 45.

Երեխայի անուն, հայրանուն և ազգանուն ունենալու իրավունքը

1. Երեխան ունի անուն, հայրանուն և ազգանուն ունենալու իրավունք:

2. Երեխային անուն տրվում է ծնողների համաձայնությամբ, իսկ հայրանուն տրվում է հոր անունով` սույն օրենսգրքով նախատեսված կարգով:

3. Երեխայի ազգանունը որոշվում է ծնողների ազգանունով: Եթե ծնողները կրում են տարբեր ազգանուններ, ապա երեխային ծնողների համաձայնությամբ տրվում է հոր կամ մոր ազգանունը:

4. Ծնողների միջև երեխայի անվան, ազգանվան վերաբերյալ համաձայնության բացակայության հետևանքով առաջացած տարաձայնությունները լուծում է խնամակալության և հոգաբարձության մարմինը:

5. Եթե երեխայի հայրությունը չի որոշվել, ապա նրան անուն է տրվում մոր ցուցումով, հայրանուն` որպես երեխայի հայր գրառված անձի անունով, ազգանուն` մոր ազգանունով:

 

Հոդված 46.

Երեխայի անունը և ազգանունը փոխելը

1. Մինչև երեխայի 16 տարին լրանալը նրա ծնողների համատեղ, իսկ ծնողներից մեկի մահացած կամ անհայտ բացակայող կամ անգործունակ ճանաչելու կամ ծնողական իրավունքներից զրկված լինելու մասին դատարանի վճռի առկայության դեպքում ծնողներից մեկի դիմումի հիման վրա քաղաքացիական կացության ակտերի պետական գրանցում կատարող մարմինը փոխում է երեխայի անունը, ինչպես նաև նրան տրված ազգանունը մյուս ծնողի ազգանունով: Մինչև 18 տարին լրացած երեխայի անվան կամ ազգանվան փոխման պետական գրանցումը կատարվում է «Քաղաքացիական կացության ակտերի մասին» օրենքով սահմանված կարգով:↩

2. Եթե երեխայի անվան կամ ազգանվան փոխման վերաբերյալ բացակայում է ծնողների համատեղ համաձայնությունը, ապա ծնողի դիմումի հիման վրա երեխայի անվան կամ ազգանվան փոխումը կատարվում է խնամակալության և հոգաբարձության մարմնի եզրակացության պարտադիր առկայությամբ: Խնամակալության և հոգաբարձության մարմնի եզրակացության պարտադիր առկայությունն անհրաժեշտ է նաև այն դեպքում, երբ հնարավոր չէ պարզել մյուս ծնողի բնակության վայրը:↩

3. 10 տարին լրացած երեխայի անվան կամ ազգանվան փոխումը կարող է կատարվել երեխայի համաձայնությամբ:↩

(46-րդ հոդվածը փոփ. 08.02.11 ՀՕ-46-Ն, 21.12.17 ՀՕ-10-Ն, 19.01.21 ՀՕ-67-Ն օրենքներ)

 

Հոդված 47.

Երեխայի գույքային իրավունքները

1. Երեխան իր ծնողներից և ընտանիքի այլ անդամներից ապրուստի միջոց պահանջելու իրավունք ունի սույն օրենսգրքի 5-րդ բաժնով սահմանված կարգով ու չափերով:

2. Երեխաներին ալիմենտ վճարելու պարտավոր ծնողի պահանջով դատարանը կարող է որոշում կայացնել վճարման ենթակա ալիմենտի գումարի հիսուն տոկոսից ոչ ավելին բանկերում երեխաների անունով բացված հաշվին փոխանցելու մասին:

3. Սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող գույքը տնօրինելու երեխայի իրավունքը սահմանվում է քաղաքացիական օրենսդրությամբ:

Ծնողների կողմից երեխայի գույքը կառավարելու լիազորություններն իրականացնելիս նրանց վրա տարածվում են խնամակալի գույքի տնօրինման վերաբերյալ քաղաքացիական օրենսդրությամբ սահմանված նորմերը:

4. Երեխան սեփականության իրավունք չունի ծնողների գույքի նկատմամբ, իսկ ծնողները սեփականության իրավունք չունեն երեխայի գույքի նկատմամբ: Համատեղ ապրող երեխաներն ու ծնողները կարող են մեկը մյուսի գույքը տիրապետել և օգտագործել փոխադարձ համաձայնությամբ:

5. Ծնողների և զավակների` ընդհանուր սեփականության իրավունքով պատկանող գույքը տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու կարգն ու պայմանները սահմանվում են քաղաքացիական օրենսդրությամբ:

 

Հոդված 48.

Երեխայի այլ իրավունքներ

Երեխան ունի օրենքով և իրավական այլ ակտերով նախատեսված այլ իրավունքներ:

• Ծնողների իրավունքները և պարտականությունները:

Հոդված 49.

Ծնողների իրավունքների ու պարտականությունների հավասարությունը

1. Ծնողներն ունեն հավասար իրավունքներ և կրում են հավասար պարտականություններ իրենց երեխաների նկատմամբ (ծնողական իրավունքներ):

2. Սույն գլխով նախատեսված ծնողական իրավունքները դադարում են երեխաների տասնութ տարեկանը լրանալով, ինչպես նաև սահմանված կարգով երեխաների ամուսնանալու, օրենքով նախատեսված կարգով մինչև չափահաս դառնալը երեխաների կողմից լրիվ գործունակություն ձեռք բերելու դեպքերում:

 

Հոդված 50.

Ամուսնության մեջ չգտնվող անչափահաս ծնողների իրավունքները

1. Ամուսնության մեջ չգտնվող անչափահաս ծնողներն ունեն իրենց երեխայի հետ համատեղ ապրելու և նրա դաստիարակությանը մասնակցելու իրավունքներ:

2. Ամուսնության մեջ չգտնվող անչափահաս ծնողներից երեխա ծնվելու դեպքում, ինչպես նաև նրանց մայրությունը և (կամ) հայրությունը որոշելիս ծնողները ամուսնության տարիքը լրանալուց հետո կարող են ինքնուրույն իրականացնել ծնողական իրավունքները:

Մինչև անչափահաս ծնողների ամուսնության տարիքը լրանալը նրանց երեխայի համար կարող է նշանակվել խնամակալ, որը անչափահաս ծնողների հետ համատեղ կիրականացնի այդ երեխայի դաստիարակությունը: Երեխայի խնամակալի և անչափահաս ծնողների միջև առաջացած տարաձայնությունները կարգավորում է խնամակալության և հոգաբարձության մարմինը:

3. Ամուսնության մեջ չգտնվող անչափահաս ծնողներն իրավունք ունեն ընդհանուր սկզբունքներով ընդունելու կամ վիճարկելու իրենց հայրությունը և մայրությունը:

 i

Հոդված 51.

Երեխաներին դաստիարակելու և կրթություն տալու` ծնողների իրավունքներն ու պարտականությունները

1. Ծնողներն իրավունք ունեն և պարտավոր են հոգ տանել իրենց երեխաների դաստիարակության, առողջության, լիարժեք ու ներդաշնակ զարգացման մասին:

Ծնողները բոլոր այլ անձանց հանդեպ ունեն իրենց երեխաներին դաստիարակելու նախապատվության իրավունք:↩

2. Ծնողներն իրավունք ունեն և պարտավոր են հոգ տանել իրենց երեխաների կրթության մասին:↩

Ծնողները, երեխաների կարծիքը հաշվի առնելով հանդերձ, ունեն կրթական հաստատության և երեխաների ուսուցման ձևի ընտրության իրավունք մինչև երեխաների հիմնական ընդհանուր կրթություն ստանալը:

(51-րդ հոդ. փոփ. 21.12.17 ՀՕ-10-Ն օրենք)

 

Հոդված52.

Երեխաների իրավունքները և շահերը պաշտպանելու` ծնողների իրավունքներն ու պարտականությունները

Երեխաների իրավունքների և օրինական շահերի պաշտպանությունը դրվում է նրանց ծնողների վրա:

Ծնողները համարվում են իրենց երեխաների օրինական ներկայացուցիչները և նրանց իրավունքների ու շահերի պաշտպանությամբ առանց լիազորագրի հանդես են գալիս ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հետ ցանկացած հարաբերություններում, ինչպես նաև դատարանում:

1. rodilla
2. pie
3. pierna
4. espalda
5. pecho
6. hombro
7. oreja
8. dedo
9. cuello
10. cara
11. mano
12. brazo

1. ծունկ
2. ոտնաթաթ
3. ոտքը
4. մեջք
5. կրծքավանդակը
6. ուս
7. ականջ
8. մատը
9. պարանոց
10. դեմք
11. դաստակ
12. ձեռք

3/104

Julia: ¿Qué llevas en esa bolsa?
Cristina: Los regalos de Navidad.
Julia: ¿Puedo (1) ver los?
Cristina: Bueno: estos paquetes son para los abuelos.
Julia: ¿Y esas cajas blancas?
Cristina: Son para mamá y papá.
Julia: ¿Puedo (2) abrir las ,
Cristina: No, es una sorpresa.
Julia: ¿Y ese coche rojo? ¿Es para Raúl? Cristina: Sí, tengo que (3) envolver lo primero. Tienes papel de regalo?
Julia: Sí, 4) lo tengo en el primer cajón de la mesa. ¿Para quién es esta raqueta? ¿Para mí?
Cristina: No, es para Raúl, (5)la  voy a envolver también.
Julia: ¿Y para mí?
Cristina: Es este paquete, ¿(6) los quieres ver ahora? ¿No prefieres esperar?
Julia: No, ahora, (7) ábre lo por favor.
Cristina: No, mejor ábre tu.
Julia: ¡Un cinturón negro! Me encanta. ¿Puedo (8) ponérme lo  hoy?

Julուլիա — Ի՞նչ ունեք այդ պայուսակի մեջ:
Քրիստինա. Սուրբ ննդյան նվերները:
Julուլիա. Կարո՞ղ եմ (1) նրանց տեսնել:
Քրիստինա. Դե. Այս փաթեթները նախատեսված են տատիկ-պապիկների համար:
Julուլիա — Եվ այդ սպիտակ տուփե՞րը:
Քրիստինա. Դրանք մայրիկի և հայրիկի համար են:
Julուլիա. Կարո՞ղ եմ (2) բացել դրանք,
Քրիստինա — Ոչ, դա անակնկալ է:
Julուլիա — Եվ այդ կարմիր մեքենան:  Դա Ռաուլի՞ համար է:  Քրիստինա. Այո, ես նախ պետք է (3) փաթաթեմ այն:  Փաթեթավորող թուղթ ունե՞ք:
Julուլիա . Այո, 4) Ես այն ունեմ սեղանի վերևի դարակում:  Ո՞ւմ համար է այս ռակետը:  Ինձ համար?
Քրիստինա. Ոչ, դա Ռաուլի համար է, (5) Ես նույնպես պատրաստվում եմ այն ​​ամփոփել:
Julուլիա — Իսկ ինձ համար?
Քրիստինա. Այս փաթեթն է, (6) ցանկանում եք հիմա տեսնել նրանց:  Չե՞ք նախընտրում սպասել:
Julուլիա — Ոչ, հիմա, (7) խնդրում եմ բացիր:
Քրիստինա. Ոչ, ավելի լավ է բացվես:
Julուլիա. Սև գոտի:  Հավանում եմ սա.  Կարո՞ղ եմ այն ​​(8) կրել այսօր:

4/104

4. Selecciona la opción correcta.
¿Qué es esto?
. Es un cuaderno, ¿te gusta?
¿Quién es ese chico?
. Es mi hermano mayor.
¡Mira! Están robando una moto del garaje.
¿Cuál?
Aquella moto del fondo, la azul.
¿Cuánto valen aquellas bolsas de caramelos, las de allí?
Tres euros, pero estas otras de aquí son más baratas, valen dos euros.

4 Ընտրեք ճիշտ տարբերակը:
Ինչ է սա?
. Նոթատետր է, հավանու՞մ ես։
Ո՞վ է այդ տղան:
. Նա իմ ավագ եղբայրն է:
Նայել! Ավտոտնակից մոտոցիկլետ են գողանում.
Ո՞րը։
Այդ մոտոցիկլետը հետին պլանում, կապույտը։
Որքա՞ն արժեն այդ կոնֆետի տոպրակները այնտեղ:
Երեք եվրո, բայց այս մյուսներն այստեղ ավելի էժան են, երկու եվրո արժեն։

5/104

Antiguo — moderno (հին-ժամանակակից)

sucio — limpio (կեղտոտ-մաքուր)

tranquilo — ruidoso (լուռ-աղմկոտ)

claro — oscuro (լուսավոր-խավար, մութ, մուգ, մռայլ)

barato — caro (էժան-թանկ)

largo — corto (երկար-կարճ)

Мкртчян, Фрунзик Мушегович

Мкртчян, Фрунзик Мушегович — советский и армянский актёр театра и кино, театральный режиссёр. Народный артист СССР (1984). Лауреат Государственной премии СССР. Первое ИМЯ— Мгер, так его звали дома. Официальное имя — Фрунзе — ему дали в честь знаменитого героя гражданской войны Михаила Фрунзе. Выступал в качестве театрального режиссёра, ставил спектакли в Армении и за рубежом. В последние годы жизни занимался созданием своего театра (ныне — Ереванский театр имени Мгера Мкртчяна).

Исаакян, Аветик Саакович

Исаакян, Аветик Саакович — армянский  поэт, прозаик, публицист. Исаакян жил в основном за границей (Франция, Швейцария и др.), лично был знаком со многими интеллектуалами своего времени. Похоронен в Ереване в Пантеоне имени Комитаса.

Шираз, Ованес Тадевосович

Ованес Тадевосович Шираз — армянский поэт, общественный деятель.

Ованес родился (), в самый разгар Первой мировой войны, во время начатого младотурками геноцида армян. Отец Ованеса был убит турецкими солдатами в поле, во время работы. В Его первое произведение — «Приход весны», после чего новеллист Атрпет дал молодому Ованесу псевдоним «Шираз», сравнив его поэзию с розами персидского города Шираза.

Тигранян, Армен Тигранович

Армен Тигранович Тигранян — армянский композитор. Окончил Тбилисское музыкальное училище (1902) как флейтист. По окончании училища вернулся в Александрополь, где организовал любительский хор, во главе которого гастролировал по Закавказью. Наиболее известными работами Тиграняна стали две национальные оперы — Ануш (1912, по поэме Ованеса Туманяна) и Давид-Бек (1950, по одноимённому роману Раффи). Умер Тигранян 10-го февраля 1950 в Тбилиси, похоронен на Центральном кладбище Еревана, более известном как Тохмахское кладбище.

Лево́н Арсе́нович Джулфалакя́н

Лево́н Арсе́нович Джулфалакя́н (арм. Լևոն Ջուլֆալակյան; род. 5 апреля 1964, Ленинакан) — советский и армянский борец греко-римского стиля, чемпион Европы (1986), мира (1986) и Олимпийских игр (1988), Заслуженный мастер спорта СССР (1986). Второй (после Сурена Налбандяна) этнический армянин — чемпион Олимпийских игр по греко-римской борьбе

Юрий (Юрик) Норайрович Варданян

Юрий (Юрик) Норайрович Варданян (арм. Յուրի (Յուրիկ) Վարդանյան; 13 июня 1956, Ленинакан ) — советский тяжелоатлет, четырёхкратный чемпион СССР (1977, 1979, 1981, 1982), пятикратный чемпион Европы (1977, 1978, 1980, 1981, 1983), семикратный чемпион мира (1977—1981, 1983, 1985), чемпион Олимпийских игр (1980), 43-кратный рекордсмен мира. Заслуженный мастер спорта СССР (1977). В 1994 году имя Юрия Варданяна включено в Зал славы тяжёлой атлетики.

Скончался 1 ноября 2018 года в США, где проходил курс лечения от тяжёлой болезни. Похоронен в Пантеоне имени Комитаса в Ереване.

Աղբյուրներ

՝https://mariamqalantaryan.wordpress.com