Posted in Հավելյալ առաջադրանքներ

English Level Test

  1. I ______ bus on Mondays.
  • a.‘m going to work with
  • b.‘m going to work by
  • c.go to work with
  • d.go to work by

2. Sorry, but this chair is ______.

  • a.me
  • b.mine
  • c.my
  • d.our

3. A: ‘How old ______?’   B: ‘I ______ .’

  • a.are you / am 20 years old.
  • b.have you / have 20 years old
  • c.are you / am 20 years.
  • d.do you have / have 20 years.

4. I ______ to the cinema.

  • a.not usually go
  • b.don’t usually go
  • c.don’t go usually
  • d.do not go usually

5. Where ______ ?

  • a.your sister works
  • b.your sister work
  • c.does your sister work
  • d.do your sister work

6. The test is ______ February.

  • a.in
  • b.at
  • c.on
  • d.over

7. I eat pasta ______ week.

  • a.twice in a
  • b.twice a
  • c.one time a
  • d.once in a

8.I don’t have ______ free time.

  • a.many
  • b.any
  • c.a lot
  • d.some

9. A: ‘_____ to the cinema tomorrow?’

  • a.We will go
  • b.Do we go
  • c.We go
  • d.Shall we go

10. We went to the market ______ some vegetables.

  • a.to buy
  • b.for buy
  • c.for to buy
  • d.for buying

11. Sorry, but when you called I ______ a shower.

  • a.had
  • b.did have
  • c.was having
  • d.were having

12.______ are very friendly and very intelligent.

  • a.Dolphins
  • b.The dolphins
  • c.A dolphin
  • d.The dolphin

13.Somebody stole ______ yesterday.

  • a.the car of my mother
  • b.my car mother
  • c.my mother’s car
  • d.my mother car

14. ______ with me?

  • a.Do you like to dance
  • b.Would you like to dance
  • c.Do you like dance
  • d.Would you like dancing

15. She is ______ her sister, I think.

  • a.more happier than
  • b.more happy that
  • c.happier that
  • d.happier than

16. I couldn’t eat ______ before the exam.

  • a.nothing
  • b.anything
  • c.everything
  • d.something

17.Please, pass me the remote. ______ TV.

  • a.I’m watching
  • b.I will watch
  • c.I’m going to watch
  • d.I might watch

18. I’ll call you when I ______ home.

  • a.arrive
  • b.‘m going to arrive
  • c.will arrive
  • d.arrived

19. ______ Japan?

  • a.Have you ever gone in
  • b.Do you have been in
  • c.Have you ever been to
  • d.Have you ever been into

20. He drives very ______.

  • a.slow
  • b.slower
  • c.more slowly
  • d.slowly

21. Can you ______ the lights? I can’t see.

  1. a.open
  2. b.turn on
  3. c.start
  4. d.put on

22.We couldn’t find a taxi, ______ we walked home.

  • a.so
  • b.because
  • c.but
  • d.although

23. Tomorrow I ______ get up early; it’s my day off.

  • a.mustn’t
  • b.must
  • c.haven’t to
  • d.don’t have to

24. I ______ this coffee. It tastes horrible.

  • a.am not like
  • b.don’t like
  • c.‘m not liking
  • d.not like

25.We ______ yesterday.

  • a.arrived
  • b.did arrive
  • c.have arrive
  • d.have arrived

26. When I arrive home, I’m going to have a ______ bath.

  • a.relaxing
  • b.relaxed
  • c.relax
  • d.relaxation

27. A: ‘We don’t have any milk.’   B: ‘Really? I ______ more.’

  • a.‘m going to buy
  • b.‘ll buy
  • c.‘m buying
  • d.buy

28. We ______ to seeing you next Thursday.

  • a.really want
  • b.hope
  • c.are looking forward
  • d.really wish

29. I’d like to go ______ in the park.

  • a.to walking
  • b.for walk
  • c.for a walk
  • d.to walk

30.German ______ in Germany, Austria and Switzerland.

  • a.is spoken
  • b.spoken
  • c.speaks
  • d.is speak

31. I ______ your book. It’s fantastic. I’ll finish it tonight.

  • a.‘ve been reading
  • b.read
  • c.‘ve read
  • d.‘m read

32. He went on a business _____ to New York.

  • a.travel
  • b.journey
  • c.commute
  • d.trip

33. If I tell you a secret, ______ anyone?

  • a.are you tell
  • b.do you tell
  • c.will you tell
  • d.are you telling

34. My brother and I don’t ______ very well.

  • a.get off
  • b.get on
  • c.go on
  • d.break off

35. I ______ fifty pages, but I have to read fifty more.

  • a.‘ve been reading
  • b.was reading
  • c.‘ve reading
  • d.‘ve read

36. If I ______ you, I wouldn’t do it.

  • a.was
  • b.were
  • c.would be
  • d.am

37.This painting ______ a fortune.

  • a.is worth
  • b.is value
  • c.values
  • d.worths

38. She is the same age ______ me.

  • a.than
  • b.that
  • c.what
  • d.as

39. It’s obvious that you…

  • a.don’t drive as faster as me.
  • b.drive faster than me.
  • c.drive more fast than I.
  • d.drive no faster than I.

40. The boat sank, but they ______ swim to the shore.

  • a.could
  • b.were able to
  • c.can
  • d.abled to

41. If I had known that she was there, I ______  hello.

  • a.would say
  • b.said
  • c.had said
  • d.would have said

42. I think he ______ in prison for what he did.

  • a.should put
  • b.could been put
  • c.should be put
  • d.could put

43. He ______ him with his homework.

  • a.told me to help
  • b.said me that I help
  • c.said me I help
  • d.told me that I help

44. We ______. We hired a very good interior designer.

  • a.redecorated the kitchen
  • b.had redecorated the kitchen
  • c.got redecorated the kitchen
  • d.had the kitchen redecorated

45. A: ‘I had a sauna yesterday’   B: ‘___ ? That’s great.’

  • a.Did you
  • b.You did
  • c.Had you
  • d.Didn’t you

46. I wonder ______ at the party.

  • a.who was she talking
  • b.who she was talking to
  • c.who was she talking to
  • d.who she was talking

47. Which is correct?

  • a.How older people are, wiser they become
  • b.If older people are, wiser they become
  • c.The more old the people, the more wise
  • d.The older people are, the wiser they become

48. I bought a ______ jacket.

  • a.nice red leather
  • b.leather nice red
  • c.red nice leather
  • d.red leather nice

49. By 2025 we ______ the cure for type 1 diabetes.

  • a.will be discovering
  • b.are discovering
  • c.are going to be discovering
  • d.will have discovered

50. The building ______.

  • a.was damaged badly in the hurricane last year
  • b.was badly damaged last year in the hurricane
  • c.was badly damaged in the hurricane last year
  • d.last year was damaged badly in the hurricane

51. If only he ______ doing that. It’s so annoying!

  • a.had stopped
  • b.would stop
  • c.would have stopped
  • d.stopped

52. If my parents hadn’t met, I ______ here now

  • a.wouldn’t be
  • b.wouldn’t have been
  • c.hadn’t been
  • d.weren’t

53. I like the job, but I think it’ll be difficult to ______ nights.

  • a.be used to working
  • b.uses to work
  • c.get used to working
  • d.get used to work

54.You ______ me immediately. Now it’s too late.

  • a.had told
  • b.would have told
  • c.should tell
  • d.should have told

55. Not only ______ you, but he also lied to you.

  • a.did he disrespect
  • b.he disrespected
  • c.he did disrespect
  • d.he has disrespected

56. ______ should be angry, not you.

  • a.It’s me who
  • b.It’s I
  • c.Who
  • d.There’s me who

57.I ______ you, but I forgot.

  • a.would tell
  • b.was telling
  • c.will tell
  • d.was going to tell

58. It’s ______ to Paris.

  • a.a two hours journey
  • b.two hours’ journey
  • c.a two hour’s journey
  • d.a two-hours journey

59. They _____ to arrive next Friday.

  • a.are set
  • b.are on the verge
  • c.are due
  • d.are on the brink

60. I didn’t want to do it in the past, but now I ______.

  • a.would want
  • b.‘m wanting to
  • c.want
  • d.want to
Posted in Ճամփորդություն

Հրեշտակների ձոր

Հրեշտակների Ձոր | ՀՀ Տեսարժան Վայրեր | www.hatis.am | 1981 |

Հրեշտակների ձոր անունով հայտնի դեղնակարմրավուն ժայռաբեկորներով շրջապատված կիրճը գտնվում է Արարատի մարզի Վեդի քաղաքի հարևանությամբ: Վերջին շրջանում զբոսաշրջային այս ուղղությունը բավական հայտնի է դարձել թե՛ տեղացիների, թե՛ զբոսաշրջիկների շրջանում: Այն գտնվում է Երևանից 55 կիլոմետր հեռավորության վրա: Հարկ է նշել, որ մարզի այդ հատվածն առհասարակ աչքի է ընկնում ժայռոտ կիրճերով, սակայն Հրեշտակների ձորը մյուսներից առանձնանում է իր յուրօրինակությամբ ու գեղեցկությամբ: «Հրեշտակների ձոր» անվանումը տրվել է վերջին տարիներին,իսկ նախկինում այն կոչվել է Կոտրբուլախ, մինչև այժմ գյուղի բնակիչների համար այն Կոտրբուլախ է։ Ձորն իր անվանումը ստացել է մոտակայքում հոսող ջրի շնորհիվ, ասում  են ջուրն ունի բուժիչ հատկություններ, և շատերն  այստեղ գալիս են հենց ջրի համար։ 

Հետաքրքիր փաստեր

Որտեղից է առաջացել «Հրեշտակների ձոր» անվանումը

  1. Երբ տեղացիներից մեկին զբոսաշրջիները հարցրել են, թե ինչ տեղանք է սա և ինչ անվանում ունի, նա արագ պատասխենել է, «Հրեշտակների ձոր», բացատրելով , որ երբ տարիներ առաջ թշնամին հարձակվել է, տեղանքի բնակիչները փախչել են և թաքնվել հենց այս ձորում։ Հրեշտակները նրանց պաշտշանել են, օգնել են ու փրկել։ Հենց դրա համար էլ կոչվել է «Հրեշտակների ձոր»։
  2. Զբոսաշրջիկներն են կիրճը անվանել «Հրեշտակների ձոր», պարզաբանելով, որ անձրևից հետո պատերը թաց են լինում, բնությունը այստեղ հետաքրքիր պատկերներ է նկարում, և նրանք այդ պատերից մեկի վրա տեսել են հրեշտակ, և հենց այդ պատճառով էլ կոչվել է «Հրեշտակների ձոր»։

Աղբյուրներ՝

https://www.armgeo.am/angels-canyon/

https://mariastepanyan.wordpress.com/

https://www.youtube.com/watch?v=J9LTdHuM2oo

Posted in Հավելյալ առաջադրանքներ

Առաջադրանք

Wrigley’s chewing gum was actually developed as a premium to be given away with other products rather than as a primary product for sale. As a teenager, William Wrigley Jr. was working for his father in Chicago selling soap that had been manufactured in his father’s factory. The soap was not very popular with merchants because it was priced at five cents, and this selling price did not leave a good profit margin for the merchants. Wrigley convinced his father to raise the price to ten cents and to give away cheap umbrellas as a premium for the merchants. This worked successfully, confirming Wrigley that the use of premiums was an effective sales tool. Wrigley then established his own company; in his company he was selling soap as a wholesaler, giving baking soda away as a premium, and using a cookbook to promote each deal. Over time, the baking soda and cookbook became more popular than the soap, so Wrigley began a new operation selling baking soda. He began hunting for a new premium item to give away with sales of baking soda; he soon decided on chewing gum. Once again, when Wrigley realized that demand for the premium was stronger than the demand for the original product, he created the Wm. Wrigley Jr. Company to produce and sell chewing gum. Wrigley started out with two brands of gum, Vassar and Lotta Gum, and soon introduced Juicy Fruit and Spearmint. The latter two brands grew in popularity, while the first two were phased out. Juicy Fruit and Spearmint are two of Wrigley’s main brands to this day.

Wrigley’s մաստակն իրականում մշակվել է որպես պրեմիում, որը պետք է տրվի այլ ապրանքների հետ, այլ ոչ թե որպես վաճառքի առաջնային ապրանք: Դեռահասության տարիներին Ուիլյամ Ռիգլի կրտսերն աշխատում էր իր հոր մոտ Չիկագոյում՝ վաճառելով օճառ, որն արտադրվել էր իր հոր գործարանում: Օճառն այնքան էլ տարածված չէր վաճառականների մոտ, քանի որ դրա գինը հինգ ցենտ էր, և վաճառքի այս գինը վաճառականների համար լավ շահույթի շեմ չէր թողնում։ Ռիգլին հորը համոզեց բարձրացնել գինը մինչև տասը ցենտ և վաճառականներին որպես հավելավճար նվիրել էժան հովանոցներ։ Սա հաջողությամբ աշխատեց՝ հաստատելով Wrigley-ին, որ պրեմիումի օգտագործումը վաճառքի արդյունավետ գործիք էր: Այնուհետև Ռիգլին հիմնեց իր սեփական ընկերությունը. իր ընկերությունում նա վաճառում էր օճառ որպես մեծածախ, տալիս էր խմորի սոդա որպես պրեմիում և օգտագործում էր խոհարարական գիրք յուրաքանչյուր գործարքի համար: Ժամանակի ընթացքում խմորի սոդան և խոհարարական գիրքն ավելի հայտնի դարձան, քան օճառը, ուստի Ռիգլին սկսեց նոր գործողություն՝ վաճառելով խմորի սոդա: Նա սկսեց նոր պրեմիում ապրանքի որոնում, որպեսզի բաժանի կերակրի սոդայի վաճառքը. նա շուտով որոշեց մաստակ ծամել: Եվս մեկ անգամ, երբ Ռիգլին հասկացավ, որ պրեմիումի պահանջարկն ավելի ուժեղ է, քան սկզբնական արտադրանքի պահանջարկը, նա ստեղծեց Wm-ը: Wrigley Jr. ընկերությունը մաստակ արտադրելու և վաճառելու համար. Wrigley-ն սկսեց երկու ապրանքանիշի մաստակներով՝ Vassar և Lotta Gum, և շուտով ներկայացրեց Juicy Fruit-ը և Spearmint-ը: Վերջին երկու ապրանքանիշերն աճեցին ժողովրդականության մեջ, մինչդեռ առաջին երկուսը աստիճանաբար հեռացվեցին: Juicy Fruit-ը և Spearmint-ը մինչ օրս Wrigley-ի երկու հիմնական ապրանքանիշերն են:

1. It is indicated in paragraph 1 that young William was working

a) in a Chicago factory

b) as a chewing gum salesman

c) as a soap salesman

d) in his father’s factory

2. According to paragraph 1, the soap that young Wrigley was selling

a) was originally well-liked

b) was originally priced at ten cents

c) originally provided much profit for merchants

d) eventually became more popular with merchants

3. According to paragraph 2, it is NOT true that, when Wrigley first founded his own company, he was

a) selling soap

b) selling chewing gum

c) giving away cookbooks

d) using baking soda as a premium

4. Paragraph 2 discusses that Wrigley later

a) published a cookbook

b) used chewing gum as a premium to sell baking soda

c) sold chewing gum and a cookbook

d) used baking soda as a premium to sell chewing gum

5. According to paragraph 3, the Wm. Wrigley Jr. Company did all of the following EXCEPT

a) begin with two brands of gum

b) add new brands to the original two

c) phase out the last two brands

d) phase out the first two brands

Posted in Հավելյալ առաջադրանքներ

Murphy

11.1 Are the underlined verbs right or wrong? Correct them where necessary.

  1. Ben is a friend of mine. I know him very well. Ok
  2. Ben is a friend of mine. I know him for a long time. I’ve known him
  3. Sarah and Adam are married since July. Sarah and Adam have been married since July.
  4. The weather is awful. It’s raining again. OK
  5. The weather is awful. It’s raining all day. The weather is awful. It has been raining all day.
  6. I like your house. How long are you living there? I like your house. How long have you been living there?
  7. Gary is working in a shop for the last few months. Gary has been working in a shop for the last few months.
  8. I don’t know Tom well. We’ve only met a few times. OK
  9. I gave up drinking coffee. I don’t drink it for a year. I gave up drinking coffee. I haven’t drunk it for a year.
  10. That’s a very old bike. How long do you have it? That’s a very old bike. Hong long have you had it?

11.2 Read the situations and write queestions from the words in brackets.

  1. A friend tells you that Paul is in hospital.

You ask him: How long has Paul been in the hospital?

2. You meet a woman who tells you that she teaches English.

You ask her: How long have you taught English?

3. You know that Jane is a good friend of Katherine’s.

You ask Jane: How long have you known Katherine?

4. Your friend’s brother went to Australia some time ago, and she’s still there.

You ask your friend: How long have you been in Australia?

  1. Tom always wears the same jacket. It’s very old.

You ask him: How long have you had that jacket?

  1. You are talking to a friend about Joe, who now works at the airport.

You ask your friend: How long has Joe worked at the airport?

7. A friend of yours is having driving lessons. You ask him:

how long have you taught driving lessons?

8.You meet somebody on a plane. She says that she lives in Chicago.

You ask her: Have you always lived in Chicago?

Posted in Հասարակ․

Աշխատանքային պայմանագրի սահմանումը, բովանդակությունը և կնքման կարգը

Դասանյութ՝ Իրավագիտություն /էջ 263-ից/

Աշխատանքային օրենսգիրք

Առաջադրանք՝

Աշխատանքային օրենսգրքից առանձնացնել՝

  • Աշխատանքային պայմանագիր հասկացությունը
Հոդված 83.Աշխատանքային պայմանագրի հասկացությունը

Աշխատանքային պայմանագիրը համաձայնություն է աշխատողի և գործատուի միջև, ըստ որի` աշխատողը պարտավորվում է գործատուի համար կատարել որոշակի մասնագիտությամբ, որակավորմամբ աշխատանք` պահպանելով աշխատավայրում սահմանված աշխատանքային կարգապահությունը, իսկ գործատուն պարտավորվում է աշխատողին տրամադրել պայմանագրով որոշված աշխատանքը, վճարել նրա կատարած աշխատանքի համար պայմանավորված աշխատավարձը և ապահովել Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, այլ նորմատիվ իրավական ակտերով, կոլեկտիվ պայմանագրով, կողմերի համաձայնությամբ նախատեսված աշխատանքային պայմաններ:

(83-րդ հոդվածը փոփ. 24.06.10 ՀՕ-117-Ն օրենք)

  • Աշխատանքային պայմանագրի կնքաման կարգը
Հոդված 85.Աշխատանքային պայմանագրի կնքման կարգը

1. Գրավոր աշխատանքային պայմանագիրը կնքվում է երկու օրինակից` կողմերի, իսկ մինչև տասնչորս տարեկան աշխատողների հետ կնքվող աշխատանքային պայմանագրերի դեպքում` ծնողներից մեկի կամ որդեգրողի կամ խնամակալի ստորագրությամբ մեկ փաստաթուղթ կազմելու միջոցով, որի մեկ օրինակը գործատուն հանձնում է աշխատողին, իսկ մինչև տասնչորս տարեկան անձի մասնակցությամբ աշխատանքային հարաբերությունների ծագման դեպքում` ծնողներից մեկին կամ որդեգրողին կամ խնամակալին:

Աշխատանքային պայմանագիրը կարող է կնքվել նաև կողմերի էլեկտրոնային ստորագրությամբ: Էլեկտրոնային ստորագրությամբ կնքված աշխատանքային պայմանագրի մեկ օրինակը էլեկտրոնային եղանակով փոխանցվում է աշխատողին, իսկ մինչև տասնչորս տարեկան անձի մասնակցությամբ աշխատանքային հարաբերությունների ծագման դեպքում` ծնողներից մեկին կամ որդեգրողին կամ խնամակալին:

2. Աշխատանքի անցնելուց առաջ գործատուն կամ նրա լիազորած անձը պարտավոր է աշխատանքի ընդունվող անձին պատշաճ ծանոթացնել աշխատանքի պայմաններին, կոլեկտիվ պայմանագրին (դրա առկայության դեպքում), ներքին կարգապահական կանոններին, աշխատավայրում նրա աշխատանքը կանոնակարգող գործատուի այլ իրավական ակտերին:

3. Աշխատողը պարտավոր է աշխատանքային պայմանագրում նշված օրն անցնել աշխատանքի: Աշխատանքային պայմանագրում նշված օրն անհարգելի պատճառով աշխատանքի չներկայանալը հիմք է աշխատանքային պայմանագրի լուծման համար:

(85-րդ հոդվածը փոփ. 24.06.10 ՀՕ-117-Ն, 22.06.15 ՀՕ-96-Ն (օրենքն ունի անցումային դրույթներ) օրենքներ)

  • Փորձաշրջանը աշխատանքային պայմանագիր կնքելիս
Հոդված 91.Փորձաշրջանը աշխատանքային պայմանագիր կնքելիս

1. Աշխատանքային պայմանագրի կնքման ժամանակ կողմերի համաձայնությամբ կարող է սահմանվել փորձաշրջան: Այն կարող է սահմանվել գործատուի ցանկությամբ` նախատեսված աշխատանքին (պաշտոնին) աշխատողի համապատասխանությունը ստուգելու նպատակով, կամ աշխատանքի ընդունվողի ցանկությամբ` առաջարկվող աշխատանքին (պաշտոնին) իր համապատասխանությունը որոշելու համար: Փորձաշրջանի մասին պայմանները պետք է սահմանվեն աշխատանքային պայմանագրով:

2. Փորձաշրջանի ընթացքում աշխատողն ունի բոլոր իրավունքները և կրում է բոլոր պարտականությունները, որոնք սահմանված են սույն օրենսգրքով, այլ օրենքներով և նորմատիվ իրավական ակտերով, կոլեկտիվ և աշխատանքային պայմանագրերով:

3. Փորձաշրջան չի կարող նախատեսվել, եթե աշխատանքի են ընդունվում`

1) տասնութ տարին չլրացած անձինք.

2) ընտրովի պաշտոն զբաղեցնողները, ինչպես նաև պաշտոնի նշանակման համար որակավորման քննություններ հանձնած կամ գործատուի մոտ կամ գործատուի նախաձեռնությամբ այլ վայրում ուսուցում անցած անձինք.

3) գործատուների փոխադարձ համաձայնությամբ այլ աշխատանքի փոխադրվող անձինք.

4) օրենսդրությամբ նախատեսված այլ դեպքերում:

(91-րդ հոդվածը փոփ. 24.06.10 ՀՕ-117-Ն, 22.06.15 ՀՕ-96-Ն (օրենքն ունի անցումային դրույթներ) օրենքներ)

  • Աշխատանքային պայմանագրի տեսակները

 

Հոդված 94.Աշխատանքային պայմանագրի տեսակները

Աշխատանքային պայմանագիրը կնքվում է`

1) անորոշ ժամկետով, եթե աշխատանքային պայմանագրում դրա գործողության ժամկետը նշված չէ.

2) որոշակի ժամկետով, եթե աշխատանքային պայմանագրում դրա գործողության ժամկետը նշված է:

Աշխատանքային պայմանագիրը կնքվում է անորոշ ժամկետով, բացառությամբ սույն օրենսգրքի 95-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերի:

(94-րդ հոդվածը փոփ. 22.06.15 ՀՕ-96-Ն (օրենքն ունի անցումային դրույթներ) օրենք)

  • Աշխատանքային պայմանագրի լուծման հիմքերը
Հոդված 109.Աշխատանքային պայմանագրի լուծման հիմքերը

1. Աշխատանքային պայմանագիրը լուծվում է`

1) կողմերի համաձայնությամբ.i

2) պայմանագրի գործողության ժամկետը լրանալու դեպքում.i

3) աշխատողի նախաձեռնությամբ.i

4) գործատուի նախաձեռնությամբ.

5) աշխատողի պարտադիր ժամկետային զինվորական ծառայության զորակոչվելու դեպքում.

6) դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռի առկայության դեպքում, որին համապատասխան` աշխատողը ենթարկվել է այնպիսի պատասխանատվության, որը հնարավորություն չի տալիս շարունակելու աշխատանքը.

7) եթե օրենսդրությամբ սահմանված կարգով աշխատողը զրկվել է որոշակի աշխատանքներ կատարելու իրավունքներից.

8) եթե աշխատողը մինչև տասնվեց տարեկան է, և ծնողներից մեկը, որդեգրողը կամ հոգաբարձուն կամ խնամակալը, նրա առողջության նկատմամբ հսկողություն իրականացնող բժիշկը կամ տեսչական մարմինը պահանջում է աշխատանքային պայմանագրի լուծում.i

9) աշխատանքի էական պայմանները փոփոխվելու դեպքում.

10) ֆիզիկական անձ գործատուի մահվան դեպքում.

11) աշխատողի մահվան դեպքում.

12) աշխատանքի ընդունվելիս սույն օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ և (կամ) 4-րդ կետերի համաձայն` աշխատողի ներկայացրած տեղեկատվությունը կեղծ լինելու դեպքում.

12.1) աշխատողի և գործատուի համաձայնությամբ սահմանված փորձաշրջանի արդյունքներով.

13) աշխատանքի ընդունվելիս որոշակի աշխատանքներ կատարելու իրավունքներից զրկված լինելու փաստը աշխատողի թաքցնելու դեպքում:i

2. Սույն հոդվածով նախատեսված դեպքերում աշխատանքային պայմանագրի լուծումը ձևակերպվում է գործատուի ընդունած անհատական իրավական ակտով, բացառությամբ սույն օրենսգրքի 128-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքի:

(109-րդ հոդվածը փոփ. 24.06.10 ՀՕ-117-Ն, 12.03.14 ՀՕ-5-Ն, 22.06.15 ՀՕ-96-Ն (օրենքն ունի անցումային դրույթներ), 17.12.14 ՀՕ-256-Ն, 21.03.18 ՀՕ-172-Ն, 04.12.19 ՀՕ-265-Ն օրենքներ)

Posted in Հայոց լեզվի և խոսքի մշակույթի հիմունքներ

«Դանթեական առասպել» վերլուծություն

1918-19 թվականներին Եղիշե Չարենցը՝ որպես կամավորական զինվոր, մեկնում է Արևմտյան Հայաստան՝ մասնակցելու հայ-թուրքական պատերազմին և տեսնում ավերակ դարձած գյուղեր, մարդկանց դիակներ, սարսափազդու տեսարաններ։ Այդ մղձավանջը նա ներկայացնում է իր «Դանթեական առասպել» պոեմում։ Դանթեն գրող է, ով գրել է «Աստվածային կատակերգություն» ստեղծագործությունը, որտեղ նկարագրված է դժոխքը։ Չարենցի պոեմում պատերազմը ընթանում էր Արևմտյան Հայասատանի ողջ տարածքում։ Երատասարդների խումբը, սկզբից հրճվելով և  իրենց զենքերի փայլով շլացած, շարժվում է ռազմական ճանապարհով՝ չիմանալով, թե ինչ է իրենց սպասվում։ Առաջին տպավորությունները վառ երիտասարդական ապրումներ են, որոնց կամաց-կամաց փոխարինում է դժողային տեսարանները։   « Մի զինվոր— ընկեր
Դիակն հրելով, խնդաց խելագար։
Բայց չէ՞ որ նա՛ էլ կրել է զենքեր,
Եղել է մեզ պես կյանքի սիրահար։
Ես մտածեցի՝ գնում ենք մենք էլ
Այսպիսի դիակ դառնալու համար »։

Անկախ իր տեսածից ու զգացածից՝ բանաստեղծն, այնուամենայնիվ հորդորում է ապրել, տենչալ ու երազել։

« …Ու պե՜տք է քայլե՜լ ու քայլե՜լ համառ՝
Ապրելու հսկա տենչը բեռ արած,—
Քայլել անիմաստ մի կյանքի համար,
Մարել — ու վառել աստղերը մարած,
Որ — տիեզերքի զառանցանքը մառ
Չցնդի՜ երբեք ու մնա— երազ…
»

Կարդալով այս պոեմը՝ յուրաքանչյուչ մարդ վերապրում է այդ դժոխային ճանապարհը, ատելությամբ է լցվում թշնամու հանդեպ, բայց ինչպես որ հեղինակն է պատգամում ընթերցողին, պետք է ապրել ու շարունակել արարել՝ երազելով։

Posted in Քաղ․ սոց․ հիմունքներ

Հարցաթերթիկ

Կոչ- դիմում

Հարգելի հարցվող, ուսումնասիրությունը կազմակերպել է  «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի քոլեջի 2-րդ կուրսի ուսանող Գոհար Սիմոնյանը։ Հարցմանս նպատակն է պարզել արդյոք մարդիկ հետաքրքրված են ֆիլմերով։ Կանխավ շնորհակալություն հարցմանը մասնակցելու համար։

  1. Սիրու՞մ եք Ֆիլմեր դիտել։
  1. Այո։
  2. Ոչ։
  3. Ոչ հաճախ։
  4. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

2. Սիրու՞մ եք ֆիլմեր դիտել տանը թե կինոթատրոնում։

  1. Տանը։
  2. Կինոթատրոնում։
  3. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

3. Սիրու՞մ եք ֆիլմեր դիտել մենակ թե խմբով։

  1. Մենակ։
  2. Խմբով։
  3. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

4. Ի՞նչ ժանրի ֆիլմերն են Ձեզ դուր գալիս։

  1. Գեղարվեստական
  2. Սարսափ
  3. Ֆանտաստիկ
  4. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

5. Սիրու՞մ եք ֆիլմեր դիտել հեռուստատեսությամբ։

  1. Այո։
  2. Ոչ։
  3. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

6. Դիտու՞մ եք ֆիլմերը Յութուբով թե հեռուստացույցով։

  1. Յութուբ։
  2. Հեռուստացույց։
  3. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

7. Յութուբն է ավելի զարգացած Հայաստանում, թե՞ հեռուստատեսությունը։

  1. Յութուբ։
  2. Հեռուստատեսություն։
  3. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

8. Հետաքրքիր ֆիլմեր կա՞ն հեռուստացույցով։

  1. Այո։
  2. Ոչ։
  3. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

9. Ձեզ դուր գալիս՞ են հայկական ֆիլմերը։

  1. Այո։
  2. Ոչ։
  3. Ոչ այդքան։
  4. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

10. Ի՞նչ ժանրի ֆիլմեր կուզեիք ցույց տային հեռուստատեսությամբ։

  1. Գեղարվեստական։
  2. Սարսափ։
  3. Ֆանտաստիկ։
  4. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

11. Հեռուստատեսությամբ ո՞ր ալիքներն են Ձեզ դուր գալիս։

  1. Արմենիա։
  2. Հ1։
  3. Հ2։
  4. Շանթ։
  5. Շողակաթ։
  6. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

12. Ո՞ր հեռուստալիքները Ձեզ դուր չի գալիս։

  1. Արմենիա։
  2. Հ1։
  3. Հ2։
  4. Շանթ։
  5. Շողակաթ։
  6. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

13. Ո՞ր հեռուստալիքներն են ավելի ճանաչված։

  1. Արմենիա։
  2. Հ1։
  3. Հ2։
  4. Շանթ։
  5. Շողակաթ։
  6. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

14. Հեռուստատեսությունը Հայաստանում առաջընթաց ունի՞։

  1. Այո։
  2. Ոչ։
  3. Դժվարանում եմ պատասխանել։
  4. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

1. Քա՞նի տարեկան եք

  1. Մինչև 18։
  2. 18-ից 21։
  3. 21-ից 25։
  4. 25-ից 35։
  5. 35-ից 40։
  6. 40-ից 60:
  7. 60-ն և ավելի։

2. Նշեք Ձեր սեռը.

  1. Արական։
  2. Իգական։

3. Ի՞նչ կրթություն ունեք․

  1. Հիմնական։
  2. Միջնակարգ։
  3. Միջնակարգ մասնագիտական։
  4. Բարձրագույն։

4. Ձեր զբաղվածությունը

  1. Աշխատում եմ։
  2. Չեմ աշխատում։
  3. Աշակերտ եմ։
  4. Ուսանող եմ։
  5. Այլ պատասխան՝ ————————————————————————————————։

Հետազոտման պլան

Ուսոումնասիրության թեմա— Ի՞նչ դեր ունեն ֆիլմերը մարդկանց կյանքում։
Թեմայի հիմանվորում, արդիականություն— Ընտրել եմ ֆիլմեր թեման, քանի որ ներկայումս ֆիլմերը մեր կյանքի ամենօրյա կենցաղի բաղկացուցիչ մի մասն են դարձել և ինձ հետաքրքիր է արդյոք մարդիկ սիրում են դիտել ֆիլմեր։ 
Նպատակ, խնդիրներ— Թեմայի նպատակն է պարզել թե մարդիկ հետաքրքրված են ֆիլմերով և արդյո՞ք սիրում են դիտել։
Ուսումնասիրության մեթոդը, գործիքը Ուսումնասիրությունը կատարել եմ օնլայն հարթակում, ստանդարտ հարցաթերթիկով։
Հարցման ժամանակահատվածը— 01/03/2023- 15/05/2023։
Հարցվողների քանակը
50։

Posted in Անգլերենի անհատական նախագիծ

Garni

The Garnu Temple, is a unique preserved example of Armenian pagan culture. The temple is the birth of a combination of Greco-Roman and Armenian styles. It was built in year in the first century, by the order of Trdat the First, it was dedicated to the sun god Mihri. After the adoption of Christianity in Armenia, the once pagan temple turned into the summer residence of the kings. Even today, around the temple, you can see the ruins of the castle and other royal palaces, as well as the very interesting royal bath with a colorful mosaic on the floor.

Temple of Garni History

Языческий храм Гарни | Барев Армения Тур

According to the research of some historians, the temple was created by the Armenian king Trdat I, who ruled in the second half of the 1st century. According to the cuneiform found in the village of Garni, the temple was later conquered by King Argishti in the first half of the 8th century, after which he built the fortress of Erebuni, which began to develop and later became the capital of Armenia, modern Yerevan. 

Beginning from the 3rd BC up to the 4th century, the Garni temple was the summer residence of the Armenian kings, because it was liked by both the kings and the population for its inaccessibility.

The fortune of the temple

Тур в Гарни, Гегард и озеро Севан - Armenian Geographic

The temple was created in honour of the ancient Armenian god Mihr – the god of the Sun, light and purity. In 301, Armenia adopted Christianity as its state religion, and everything that was somehow connected with paganism was destroyed, and the Garni temple is the only surviving pagan temple in Armenia today.

Pagan temple in Armenia: why did Garni survive?

Про Гарни. Языческий храм в Армении | TopTrip

The army of Trdat III, the new ruler, in order to strengthen and protect the new religion, burnt all the pagan temples, statues, relics. However, thanks to the graciousness of the king’s sister, Khosrovandukht, who asked her brother not to destroy this temple, so only the images and statues of the pagan gods were destroyed. 

However, the temple of Garni was not out of danger. The destructive campaigns of the Roman legions against Armenia in the 1st century caused devastating damage to the temple, and the 1679 earthquake near the village of Garni scattered columns and stones of the temple in all directions, into the Azat River and into the gorge around the triangular cape. The temple was rebuilt in Soviet times by the efforts of the local population.

The temple stands on the hill surrounded with vineyards surrounded with beautiful mountain gorge from three sides. From there you will see the huge Ararat Valley with white tops of the Ararat, the fantastic Azat river gorge and pink rocky spurs of the Geghama Ridge.

Garni today

Международный фестиваль «Вардавар» в Гарни и Гегарде в воскресенье

The fortress is loved by both local and guests, because the temple is not like other religious monuments in Armenia, and when you are closer, it seems that you are in little Greece with an Armenian spirit.

Judging by the remains, the temple was brightly decorated and painted both from the inside and the outside. Close to the temple, a Roman-style bath was found, in which kings and their honoured guests were likely to bathe. Mosaic floor, which testifies to the art and craftsmanship of artistically talented Armenians, was found in one of these baths.

Visiting Garni, you will receive an unforgettable pleasure and an all-consuming feeling of delight because both the temple and its surrounding majestic nature are beautiful: the mountains, the gorge, river Azat and, of course, the natural monument of incredible beauty – the Symphony of Stones.

Գառնու տաճարը հայ հեթանոսական մշակույթի եզակի պահպանված օրինակ է։ Տաճարը հունահռոմեական և հայկական ոճերի համադրության ծնունդ է։ Կառուցվել է առաջին դարում, Տրդատ Առաջինի հրամանով, նվիրվել է արևի աստված Միհրիին։ Հայաստանում քրիստոնեության ընդունումից հետո երբեմնի հեթանոսական տաճարը վերածվել է թագավորների ամառային նստավայրի։ Այսօր էլ տաճարի շրջակայքում կարելի է տեսնել ամրոցի և թագավորական այլ պալատների ավերակները, ինչպես նաև շատ հետաքրքիր թագավորական բաղնիքը՝ հատակին գունավոր խճանկարով։

Գառնու տաճարը հայ հեթանոսական մշակույթի եզակի պահպանված օրինակ է։ Տաճարը հունահռոմեական և հայկական ոճերի համադրության ծնունդ է։ Կառուցվել է առաջին դարում, Տրդատ Առաջինի հրամանով, նվիրվել է արևի աստված Միհրիին։ Հայաստանում քրիստոնեության ընդունումից հետո երբեմնի հեթանոսական տաճարը վերածվել է թագավորների ամառային նստավայրի։ Այսօր էլ տաճարի շրջակայքում կարելի է տեսնել ամրոցի և թագավորական այլ պալատների ավերակները, ինչպես նաև շատ հետաքրքիր թագավորական բաղնիքը՝ հատակին գունավոր խճանկարով։

Գառնու պատմության տաճար
Որոշ պատմիչների ուսումնասիրությունների համաձայն՝ տաճարը ստեղծել է 1-ին դարի երկրորդ կեսին կառավարած հայոց Տրդատ Ա թագավորը։ Ըստ Գառնի գյուղում հայտնաբերված սեպագրի՝ տաճարը հետագայում գրավել է Արգիշտի թագավորը 8-րդ դարի առաջին կեսին, որից հետո կառուցել է Էրեբունի ամրոցը, որը սկսել է զարգանալ և հետագայում դարձել Հայաստանի մայրաքաղաքը, ժամանակակից։ Երևան.

3-րդ դարից մինչև 4-րդ դարը Գառնու տաճարը եղել է հայ թագավորների ամառային նստավայրը, քանի որ այն դուր է եկել թե՛ թագավորներին, թե՛ բնակչությանը՝ իր անմատչելիությամբ։

Տաճարի հարստությունը
Տաճարը ստեղծվել է ի պատիվ հին հայոց աստծո Միհրի՝ Արևի, լույսի և մաքրության աստծու: 301 թվականին Հայաստանն ընդունեց քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն, և ավերվեց այն ամենը, ինչ ինչ-որ կերպ կապված էր հեթանոսության հետ, և Գառնու տաճարն այսօր միակ պահպանված հեթանոսական տաճարն է Հայաստանում։

Հեթանոսական տաճար Հայաստանում. ինչու՞ է գոյատևել Գառնին.
Նոր տիրակալ Տրդատ III-ի բանակը նոր կրոնը ամրապնդելու ու պաշտպանելու համար այրել է բոլոր հեթանոսական տաճարները, արձանները, մասունքները։ Սակայն թագավորի քրոջ՝ Խոսրովանդուխտի ողորմածության շնորհիվ, ով խնդրեց եղբորը չկործանել այս տաճարը, ուստի ոչնչացվեցին միայն հեթանոս աստվածների պատկերներն ու արձանները։

Սակայն Գառնու տաճարին վտանգ չի սպառնում։ 1-ին դարում հռոմեական լեգեոնների ավերիչ արշավանքները Հայաստանի դեմ ավերիչ վնաս են հասցրել տաճարին, իսկ Գառնի գյուղի մոտ տեղի ունեցած 1679թ. երկրաշարժը տաճարի սյուներն ու քարերը ցրել է բոլոր ուղղություններով՝ Ազատ գետը և շրջակայքի կիրճը։ եռանկյունաձև թիկնոց: Տաճարը վերակառուցվել է խորհրդային տարիներին տեղի բնակչության ջանքերով։

Տաճարը կանգնած է բլրի վրա՝ շրջապատված խաղողի այգիներով՝ երեք կողմից շրջապատված լեռնային գեղեցիկ կիրճով։ Այնտեղից կտեսնեք հսկայական Արարատյան դաշտը Արարատի սպիտակ գագաթներով, Ազատ գետի ֆանտաստիկ կիրճով և Գեղամա լեռնաշղթայի վարդագույն ժայռոտ հոսանքներով:

Գառնին այսօր
Բերդը սիրված է թե՛ տեղացիների, թե՛ հյուրերի կողմից, քանի որ տաճարը նման չէ Հայաստանի մյուս կրոնական հուշարձաններին, իսկ երբ ավելի մոտ ես լինում, թվում է, թե փոքրիկ Հունաստանում ես հայկական ոգով։

Դատելով մնացորդներից՝ տաճարը թե՛ ներսից, թե՛ դրսից վառ զարդարված ու ներկված է եղել։ Տաճարին մոտ գտնվել է հռոմեական ոճով բաղնիք, որտեղ հավանաբար լողանում էին թագավորները և նրանց պատվավոր հյուրերը։ Այս բաղնիքներից մեկում հայտնաբերվել է խճանկարային հատակ, որը վկայում է գեղարվեստորեն տաղանդավոր հայերի արվեստի ու վարպետության մասին։

Այցելելով Գառնի՝ դուք կստանաք անմոռանալի հաճույք և համատարած բերկրանք, որովհետև գեղեցիկ են և՛ տաճարը, և՛ նրա շրջակա հիասքանչ բնությունը՝ լեռները, կիրճը, Ազատ գետը և, իհարկե, անհավատալի գեղեցկության բնության հուշարձանը. Քարերի սիմֆոնիա.

Posted in Անվտանգություն և առաջին բուժօգնություն

Կարմրախտ

Կարմրախտը վիրուսային ծագման հիվանդություն է,որը կարող է ընթանալ ձեռքբերովի` սուր, թեթև ընթացքով հիվանդության,ինչպես նաև բնածին` քրոնիկ ընթացքով պտղի արատների ու մահվան բերող ներարգանդային ծանր վարակի տեսքով:


Պատմական տեղեկություններ
Հիվանդությունը հայտնի է վաղուց,սակայն որպես ինքնուրույն նոզոլոգիական միավոր նկարագրվել է միայն 19-րդ դարում Լոնդոնյան Միջազգային կոնգրեսում /1881թ./: Մինչև 20-րդ դարի 40 -ական թվականները կարմրախտը համարվում էր մանկական հասակի թեթև հիվանդություն: 1941թ.ավստրալիացի ակնաբույժ Գրեգի կողմից պտղի մոտ նկարագրվեց տեսողական օրգանի լուրջ ախտահարումներ, որոնք անմիջականորեն կապված էին հղի կնոջ` կարմրախտով հիվանդացության հետ:Հետագայում հայտնաբերվեցին ու նկարագրվեցին պտղի տարբեր արատներ,որոնք խոսում էին հիվանդության բնածին ծանր ձևի մասին: 1969թ. ստացան վիրուսի թուլացված /ատենուիրացված/ շտամները,որով և սկիզբ դրվեց պատվաստանյութի ստեղծմանն ու տարածմանը տարբեր երկրներում:

Պատճառագիտություն
Կարմրախտի հարուցիչը հայտնաբերվել է 1962 թվին Պ.Պարկմանի ու Վելլերի կողմից:Այն պատկանում է տոգովիրուսների խմբին և ռուբիվիրուսների ցեղին:Վիրուսն անկայուն է արտաքին միջավայրում,կարող է պահպանվել սենյակային ջերմաստիճանի և չորացման պարագայում:Կայուն է հակաբիոտիկների նկատմամբ, իսկ սառը ջերմաստիճանային պայմաններում / -60c / կարող է պահպանել իր հատկությունները մինչև մի քանի տարի:

Համաճարակաբանություն
Կարմրախտն անթրոպոնոզ վարակ է,որի համար վարակի աղբյուր հանդիսանում է միայն մարդը`հիվանդության կլինիկորեն արտահայտված կամ անախտանիշ, ջնջված, ատիպիկ ընթացքով, ինչպես նաև վիրուսակիրները և բնածին կարմրախտով երեխաները, որոնց օրգանիզմում / խորխում, մեզում, կղանքում/ վիրուսները կարող են պահպանվել մինչև մեկ տարուց ավելի: Ձեռքբերովի կարմրախտով հիվանդը վարակիչ է հիվանդության ախտանիշների ի հայտ գալուց 5-7 օր առաջ և ցանի հայտնվելուց 2 շաբաթ հետո: Փոխանցման ուղիները բնածին կարմրախտի համար տրանսպլացենտար և հեմոկոնտակտայինն են, իսկ ձեռքբերովի կարմրախտի դեպքում`օդա-կաթիլային և կենցաղային շփման:

Ընկալունակությունը երեխաների մոտ բարձր է,հատկապես 2-9 տարեկան հասակում: Մինչև 6 ամսական երեխաները ժամանակավոր անընկալունակ են` մորից ստացված պասիվ իմունիտետի հաշվին,որն աստիճանաբար թուլանում է և անհետանում մեկ տարեկանից հետո:

Սեզոնայնությունն արտահայտված է տարվա բոլոր եղանակներին և, հատկապես, ցուրտ ամիսներին: Պարբերականությունը 3-5, իսկ վերջերս, կապված պլանային պատվաստումների հետ`6-9 տարին մեկ: Հետինֆեկցիոն իմունիտետը կայուն է, ողջ կյանքի ընթացքում և ձևավորվում է ինչպես մանիֆեստային,այնպես էլ`անախտանիշ ձևերից հետո:

Ախտածագում 
Ձեռքբերովի կարմրախտի վիրուսի համար մուտքի դռներ են հանդիսանում քիթըմպանի լորձաթաղանթները:Դեռ գաղտնի շրջանում վիրուսը հեմատոգեն ճանապարհով տարածվում է ողջ օրգանիզմով:Վիրուսի բազմացումը տեղի է ունենում ավշային հանգույցներում,որոնք մեծանում են արդեն գաղտնի շրջանի վերջում: Ցանի ի հայտ գալուն պես վիրուսեմիան ավարտվում է,ինչն ըստ ժամանակի համընկնում է արյան մեջ վիրուսչեզոքացնող հակամարմինների հայտնվելու հետ: Բնածին կարմրախտի ժամանակ վիրուսը հասնում է սաղմին տրանսպլացենտար ճանապարհով,ախտահարում է խորիոնի էպիթելային մազմզուկները և ընկերքի արյունատար անոթների էնդոթելը,որտեղից էլ էմբոլների ձևով թափանցում է պտղի արյան մեջ`վարակելով սաղմի բջիջները: Այս ամենը հանգեցնում է պտղի օրգանների և հյուսվածքների հետագա քրոնիկ իշեմիայի: Վիրուսը առաջացնում է բջիջների միտոտիկ ակտիվության խանգարում և քրոմոսոմային փոփոխություններ,որոնք բերում են պտղի զարգացման ծանր արատների ձևավորման կամ պտղի վախճանի:

Հիմնականում ախտահարվում են այն օրգաններն ու համակարգերը,որոնք գտնվում են ձևավորման պրոցեսում`այսպես կոչված զարգացման կրիտիկական շրջանում: Այսպիսով, արատների ծանրությունը,բնույթը հաճախականությունը կախված է հղիության ժամկետներից: Հղիության 3–4 շաբաթների ընթացքում վարակումն ախտահարում է պտուղը 60% դեպքերում,9-12 շաբաթներում`15 % դեպքերում, 13-16 շաբաթներում` 7% դեպքերում:Արդեն ձևավորված պտղի վրա և հղիության առաջին եռամսյակից հետո կարմրախտի վիրուսն ավելի քիչ վտանգավոր է:


Դասակարգումը.
Ա.Ձեռքբերովի կարմրախտ
Ըստ տիպի.
ա/ տիպիկ,
բ/ ատիպիկ

Ըստ ծանրության.
ա/ թեթև,
բ/ միջին ծանրության,
գ/ ծանր
Ծանրության ցուցանիշներն են.
— տենդի արտահայտվածություն,
-ինտոքսիկացիան,
-տեղային փոփոխությունների արտահայտվածությունը
Ըստ ընթացքի.
ա/ հարթ
բ/ անհարթ
— յուահատուկ բարդություններով,
— երկրորդային վարակի միացմամբ,
— քրոնիկ հիվանդությունների սրացմամբ
Բ.Բնածին կարմրախտ
ա.«փոքր» կարմրախտային համախտանիշ կամ Գրեգի տրիադա
/տեսողական,լսողական օրգանների և սրտի արատներ/
բ.«մեծ» կամ «ընդարձակ համախտանիշ»/տարբեր օրգան-համակարգերի ախտահարում/

Կլինիկա
Ձեռքբերովի կարմրախտի կլինիկական բնութագիրը:
Կարմրախտը ունի հետեւյալ շրջանները.
– գաղտնի շրջան,
— պրոդրոմալ շրջան,
— ցանավորման շրջան,
— ռեկոնվալեսցենցիայի շրջան:
Գաղտնի շրջանի տևողությունը տատանվում է 11-24 օր։

Պրոդրոմալ շրջանը միշտ չէ որ հանդիպում է, տատանվում է մի քանի ժամից մինչեւ երկու օր, դրսևորվում է թույլ արտահայտված ինտոքսիկացիայի ախտանիշներով, այն է՝ մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացում մինչեւ սուբֆեբրիլ թվերը, թուլություն, հոգնածություն, վատ ինքնազգացողություն, քնկոտություն, գլխացավ և ախորժակի անկում: Կատարալ սինդրոմը թույլ է արտահայտված հարբուխի կամ քթի փակվածության, կոկորդի ցավի և չոր հազի տեսքով։ Այդ շրջանում կարող է նկատվել լորձաթաղանթների ախտահարում փափուկ քիմքի վրա :

Ցանավորման շրջանը հանդիպում է մշտապես և ստույգ արտահայտված է: Այն ի հայտ է գալիս հիվանդության առաջին երկու օրերին եւ տևում է 3 ֊ 4 օր, բնորոշվում է էկզանթեմայի առկայությամբ, ինտոքսիկացիայի թույլ նշաններով, ոչ արտահայտված կատարալ երևույթներով, հետին պա րանոցային ավշային հանգույցների մեծացումով։ Ցանը հայտնվում է սկզբում դեմքին, պարանոցին, ականջների ետևում, գլխի մազածածկույթի տակ և արագ, մի քանի ժամվա ընթացքում, առանց որևէ կարգի ու հաջորդականության տարածվում ամբողջ մարմնով: Ցանը տեղակայվում է մաշկի անփոփոխ ֆոնի վրա ձեռքերին, ոտքերին, մեջքին, գոտկատեղին և նստատեղին: Երբեմն ցանը զուգակցվում է փոքր-ինչ քորով: Այդ ամենի հետ ցանը կարող է լինել բավական առատ նաև ծալվող մակերեսների վրա, այնուհանդերձ բնական ծալքերը մնում են ցանից ազատ։ Բոլոր հիվանդների մոտ նկատվում է ցանավորում հատկապես դեմքի վրա, այն մանր բծավոր է, հավասար գծագրումով, բավականին առատ, թույլ վարդագույն, առանց առանձին էլեմենտների միաձուլմանի, մի փոքր բարձր մաշկի մակերեսից:Ցանը վերանում է անհետ, առանց գունակավորման և մաշկի թեփոտման։

Ցանավորման հաջորդականությունը բացակայում է: Որոշ դեպքերում նկատվում է ցանի ինքնատիպ փոփոխություն։ Առաջին օրը այն կարող է լինել վառ, խոշոր, բծավոր պապուլյոզ, կարմրուկային ցանի նման։ Երկրորդ օրը ցանի տարրերը նման են քութեշի ցանին, զգալի քանակով տեղակայվում են տարածիչ մակերեսներին։ Երրորդ օրն այն ձեռք է բերում կարմրախտային ցանին բնորոշ հատկանիշներ։ Պոլիադենիտը կարմրախտի համար բավականին բնորոշ է: Բնութագրվում է հետին պարանոցային ավշային հանգույցների մեծացումով: Հնարավոր է հարականջային, ենթածնոտային, առաջային պարանոցային, ենթածնոտային և անութային ավշային հանգույցների մեծացում։ Նրանք Էլաստիկ կոնսիստենցիայի են, շրջակա հյուսվածքների հետ կապակցված չեն, քիչ ցավոտ են և պահպանվում են 15-20 օր: Որոշ հեղինակների կարծիքով, լիմֆադենիտը կարմրախտի առաջին և վերջին ախտանիշն է։ Տենդը մշտապես չի արտահայտվում և աննշան է: Մարմնի ջերմաստիճանը կամ նորմալ է կամ սուբֆեբրիլ, հազվադեպ է հասնում 39 –ի և պահպանվում է երկու-երեք օր։

Ինտոքսիկացիայի համախտանիշը նույնպես մշտական չէ, ավելի արտահայտվում է բարձր տարիքի երեխաների և դեռահասների մոտ։ Մարմնի բարձր ջերմաստիճանի և ինտոքսիկացիայի ծանրության մեջ զուգահեռ չի նկատվում։ Կարմրախտի ժամանակ վերին շնչուղիների լորձաթաղանթի և շաղկապենու բորբոքումը մշտական չէ, արտահայտվում է թույլ և ոչ երկարատեւ՝ 1- 2 օր: Արտահայտվում է կոկորդի քերոցով, հազվադեպ չոր հազով, քթի փակվածությամբ կամ փոքրաքանակ արտադրությամբ :

Հիվանդները ունենում են կլման ակտի ժամանակ առաջացող տհաճ զգացումներ՜` ցավ, չորություն, քերում, մրմուռ:



Բնածին կարմրախտի կլինիկական բնութագիրը
Բնածին կարմրախտը բնորոշվում է հատկանիշների կոմպլեքսով, որոնք տարբերվում են ձեռքբերովի հիվանդությունից: Ամենից հաճախ նկատվում է անոմալիաների զարգացման տրիադա (Գրեգի տրիադա), որը ստացել է «կարմրախտի դասական սինդրոմ» անվանումը, կամ էլ «փոքր կարմրախտային սինդրոմ», որը ներառում է խլությունը, կատարակտը և սրտի արատները: Բացի այդ, գոյություն ունի նաեւ «մեծ կամ ընդարձակ սինդրոմ», որը ներառում է բազմաթիվ զանազան խորը արատներ, այն է՝ գլխուղեղի ախտահարումը անէնցեֆալիայի տեսքով: Կարելի է ասել, որ չկա մի համակարգ, որը կարող է զերծ մնալ ախտահարումից «ընդարձակ կարմրախտային սինդրոմի» պարագայում։

Կարող են հանդիպել նաևւ գանգի ու կմախքի արատներ մետաֆիզի շրջանում, միզասեռական, արյունաստեղծման օրգանների արատներ, շնչառական, մարսողական և կենտրոնական նյարդային համակարգերի, հենաշարժողական ապարատի, որովայնի խոռոչի, ատամների, մաշկի, հեպատոսպլենոմեգալիայի, ռեակտիվ հեպատիտի, թրոմբոցիտոպենիկ պուրպուրայի, ինտերստիցիալ թոքաբորբի և ներարգանդային զարգացման արատների պատկեր: Կարմրախտը կարող է զարգանալ մոր կրած անախտանիշ (ինապարանտ) հիվանդությունից հետո։

Կարմրախտի առանձնահատկությունները վաղ մանկական հասակի երեխաների մոտ

Բնածին իմունիտետի առկայության դեպքում, մինչև 6 ամսեկան երեխաները չեն հիվանդանում կարմրախտով: Մոր մոտ սպեցիֆիկ հակամարմինների բացակայության պարագայում երեխան կարող է հիվանդանալ ցանկացած տարիքում: Հղի կնոջ ծննդաբերությունից անմիջապես առաջ հիվանդանալու դեպքում երեխան ծնվում է հիվանդության կլինիկական ախտանիշներով:

Կարմրախտի ընթացքի առանձնահատկությունները մեծահասակների մոտ 
Հիվանդությունը ընթանում է զգալիորեն ծանր, ավելի վառ և տևական տենդով, ինտոքսիկացիայի երևույթներով, թուլությամբ, ջարդվա ծությամբ, նշվում է աչքերի ախտահարում կոնյուկտիվիտի ձևով: Մեծահասակներին, հատկապես կանանց համար բնորոշ է մատների մանր հոդերի և ոտքերի թաթերի հոդերի ախտահարումը: Տղամարդկանց մոտ հաճախակի են ամորձիների ցավերի գանգատները: Իհարկե, հաճախակի և ծանր ընթացք ունեն կարմրախտային էնցեֆալիտները։


Բարդություններ
Ձեռքբերովի կարմրախտի դեպքում բարդությունները հազվադեպ են հանդիպում: Յուրահատուկ բարդություններից են արթրիտները,արթրալգիաները,ինչպես նաև`կարմրախտային էնցեֆալիտները:

Ախտորոշում
Ձեռքբերովի կարմրախտի հենակետային-ախտորոշիչ նշաններն են`
— շփում կարմրախտով հիվանդի հետ,
— մանր բծավոր ցան,
— լիմֆադենոպաթիա,հատկապես`ծոծրակային և հետին պարանոցային ավշահանգույցների,
— ջերմաստիճանի չափավոր բարձրացում կամ նորմալ ջերմաստիճան,
— չափավոր արտահայտված կատառալ երևույթներ:

Բուժում
Չբարդացած կարմրախտով հիվանդները կարող են բուժվել տնային պայմաններում: Խորհուրդ է տրվում անկողնային ռեժիմ սուր շրջանում,հետագայում` կիսաանկողնային ևս 3-5 օր:
Ցուցված է կաթնա-բանջարեղենային դիետա,առատ հեղուկներ:

Պատճառագիտական բուժումը ցուցված է միայն հիվանդության ծանր ձևերի դեպքում և իրականացվում է վիֆերոնով և այլ ռեկոմբինանտ ինտերֆերոններով / ինտրոն Ա,ռոֆերոն Ա և այլն/: Այս բուժումը վերաբերում է բնածին կարմրախտի բոլոր ձևերին,ինչպես նաև նյարդային բարդություններով ընթացող ձեռքբերովի կարմրախտին:

Կանխարգելում
Կարմրախտով հիվանդները պետք է մեկուսացվեն առաջին հինգ օրերի ընթացքում / երբեմն այս ժամկետը կարող է երկարել մինչև 10-20 օր/: Հիվանդի հետ շփված մինչև 10 տարեկան երեխաները, որոնք չեն հիվանդացել կարմրախտով հսկողության տակ են պահվում 21 օր: Հիվանդի սենյակը պետք է օդափոխել և խոնավ մաքրում կատարել: Եզրափակիչ ախտահանում չի կատարվում:

Յուրահատուկ կանխարգելման համար ներկայումս կիրառվում է կենդանի թուլացված կարմրախտային մոնովակցինան, ինչպես նաև համակցված վակցինան կարմրուկի և պարօտիտային վակցինայի հետ /ԿԿԽ—ԱՄՆ/: Պատվաստումը կատարվում է 12-14 ամսական հասակում միանվագ: Ռեվակցինացիան իրականացվում է 5-6 տարեկանում: Բնածին կարմրախտի կանխարգելման նպատակով կարմրախտով չհիվանդացած 11-13 տարեկան աղջիկներին խորհուրդ է տրվում կրկնակի պատվաստում: Կարմրախտի դեմ պատվաստումն ունի բարձր արդյունավետություն:Ձևավորվում է կայուն իմունիտետ 95% և ավելի դեպքերում:

Posted in Հասարակ․

Աշխատանքային օրենսգիրք

Աշխատանքային օրենսգիրք

Առաջադրանք՝

Աշխատանքային օրենսգրքից առանձնացնել՝

Հոդված 17.Աշխատողը

 

1. Աշխատողը սույն օրենսգրքով սահմանված տարիքի հասած գործունակ քաղաքացին է, որն աշխատանքային պայմանագրի հիման վրա գործատուի օգտին կատարում է որոշակի աշխատանք` ըստ որոշակի մասնագիտության, որակավորման կամ պաշտոնի:

2. Աշխատող են համարվում նաև ծնողներից մեկի կամ որդեգրողի կամ հոգաբարձուի գրավոր համաձայնությամբ աշխատանքային պայմանագրով աշխատող տասնչորսից մինչև տասնվեց տարեկան անձինք:

2.1. Տասնչորսից մինչև տասնվեց տարեկան անձինք կարող են ընդգրկվել միայն նրանց առողջությանը, անվտանգությանը, կրթությանը և բարոյականությանը չվնասող ժամանակավոր աշխատանքներում` սույն օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ և 5-րդ կետերին91-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետին101-րդ հոդվածին140-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետին143-րդ հոդվածի 1.1-ին մասին148-րդ հոդվածի 3-րդ մասին149-րդ հոդվածի 4-րդ մասին153-րդ հոդվածի 2-րդ մասին154-րդ հոդվածի 2-րդ մասին155-րդ հոդվածի 7-րդ մասին164-րդ հոդվածի 4-րդ մասի 1-ին կետին209-րդ հոդվածի 3-րդ մասին240-րդ հոդվածի 2-րդ մասին249-րդ հոդվածի 1-ին մասին257-րդ հոդվածին համապատասխան:

2.2. Սույն օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ և 5-րդ կետերի, 91-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետի, 101-րդ հոդվածի, 140-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-3-րդ կետերի, 143-րդ հոդվածի 1.1-ին մասի, 148-րդ հոդվածի 3-րդ մասի, 149-րդ հոդվածի 4-րդ մասի, 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի, 155-րդ հոդվածի 7-րդ մասի, 164-րդ հոդվածի 4-րդ մասի 1-ին կետի, 209-րդ հոդվածի 3-րդ մասի, 249-րդ հոդվածի 1-ին մասի և 257-րդ հոդվածի պահանջներին համապատասխան` մինչև տասնչորս տարեկան անձինք կարող են ընդգրկվել կինեմատոգրաֆիայի, մարզական, թատերական և համերգային կազմակերպություններում, կրկեսում, հեռուստատեսությունում և ռադիոյում ստեղծագործությունների ստեղծմանը (ստեղծագործական աշխատանք) և (կամ) կատարմանը` ծնողներից մեկի կամ որդեգրողի կամ խնամակալի կամ խնամակալության և հոգաբարձության մարմնի գրավոր համաձայնության դեպքում, որը չպետք է վնասի նրանց առողջությանն ու բարոյականությանը, ինչպես նաև չպետք է խոչընդոտի կրթությանն ու անվտանգությանը:

3. Տասնչորսից մինչև տասնութ տարեկան անձինք չեն կարող ընդգրկվել աշխատանքի հանգստյան, ոչ աշխատանքային` տոնական և հիշատակի օրերին, բացառությամբ մարզական և մշակութային միջոցառումներին մասնակցելու դեպքերի:

4. Մինչև 16 տարեկան անձանց հետ կնքվում է ժամանակավոր աշխատանքային պայմանագիր:

(17-րդ հոդվածը փոփ. 24.06.10 ՀՕ-117-Ն, 22.06.15 ՀՕ-96-Ն (օրենքն ունի անցումային դ»ույթներ)  օրենքներ)

 

Հոդված 18.Գործատուն

 

1. Գործատուն աշխատանքային հարաբերության այն մասնակիցն է, որն աշխատանքային պայմանագրի հիման վրա և (կամ) օրենքով սահմանված կարգով օգտագործում է քաղաքացիների աշխատանքը:i

2. Գործատու կարող է լինել աշխատանքային իրավունակություն և գործունակություն ունեցող իրավաբանական անձը` անկախ կազմակերպական-իրավական և սեփականության ձևից, գործունեության բնույթից և տեսակից և ֆիզիկական անձը:

Օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերում որպես գործատու կարող է հանդես գալ աշխատանքային պայմանագիր կնքելու իրավունք ունեցող այլ սուբյեկտ (հիմնարկ, պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմին և այլն):

3. (18-րդ հոդվածի 3-րդ մասն ուժը կորցրել է 07.08.2010 թվականից`  24.06.10 ՀՕ-117-Ն օրենք)

(18-րդ հոդվածը փոփ. 24.06.10 ՀՕ-117-Ն օրենք)

  • Աշխատողի աշխատանքայի պարտականությունները
Հոդված 216.

Աշխատողը պարտավոր է

  • բարեխղճորեն կատարել աշխատանքային պայմանագրով ստանձնած պարտավորությունները,
  • պահպանել կազմակերպության ներքին կարգապահական կանոնները,
  • աշխատանքային կարգապահությունը,
  • կատարել աշխատանքի սահմանված նորմաները,
  • պահպանել աշխատանքի պաշտպանության և անվտանգության ապահովման պահանջները,
  • արտակարգ դրության կամ կարանտինի ընթացքում գործող` Հայաստանի Հանրապետությունում կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) տարածման կանխարգելմանն ուղղված սանիտարահամաճարակային անվտանգության կանոնները,
  • բարեխղճորեն վերաբերվել գործատուի և այլ աշխատողների գույքին, ինչպես նաև
  • մարդկանց կյանքին ու առողջությանը, գործատուի գույքի պաշտպանությանն սպառնացող վտանգի ծագման մասին անմիջապես տեղեկացնել գործատուին:
Հոդված 237.Աշխատողի նյութական պատասխանատվության դեպքերը

 

Աշխատողը պարտավոր է հատուցել գործատուին պատճառած նյութական վնասը, որն առաջացել է`

1) գործատուի գույքը փչացնելու կամ կորցնելու հետևանքով.

2) նյութերի գերածախս թույլ տալու հետևանքով.

3) աշխատողի կողմից աշխատանքային պարտականությունները կատարելիս այլ անձանց պատճառված վնասը գործատուի կողմից հատուցելու դեպքերում.

4) գործատուին պատկանող գույքը փչացնելու պատճառով կատարված ծախսերից.

5) նյութական արժեքների ոչ պատշաճ պահպանության հետևանքով.

6) անորակ արտադրանքի թողարկումը կանխելու համար դիտավորյալ կերպով միջոցառումներ չձեռնարկելու, նյութական կամ դրամական արժեքները հափշտակելու հետևանքով:

Հոդված 238.Աշխատողի նյութական պատասխանատվության սահմանները

Աշխատողը պարտավոր է հատուցել գործատուին պատճառած վնասը լրիվ ծավալով, բայց ոչ ավելի նրա երեք ամսվա միջին աշխատավարձի չափից, բացառությամբ սույն օրենսգրքի 239-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերի:

Հոդված 239.Աշխատողների կողմից լրիվ ծավալով վնասի հատուցման դեպքերը

 

Աշխատողը պարտավոր է հատուցել գործատուին պատճառած վնասը լրիվ ծավալով, եթե`

1) վնասը պատճառվել է դիտավորությամբ.

2) վնասը պատճառվել է աշխատողի հանցավոր գործունեության հետևանքով.

3) աշխատողի հետ կնքվել էր լիակատար նյութական պատասխանատվության մասին պայմանագիր.

4) վնասը պատճառվել է աշխատանքի համար նրան տրված անհրաժեշտ գործիքների, սարքավորումների, հատուկ հագուստի և անհատական ու կոլեկտիվ պաշտպանության այլ միջոցների, ինչպես նաև նյութերի, կիսաֆաբրիկատների կամ արտադրանքի կորստի հետևանքով.

5) վնասը պատճառվել է այնպիսի եղանակով կամ այնպիսի գույքի, որի դեպքում օրենքով սահմանված է լիակատար գույքային պատասխանատվություն.

6) վնասը պատճառվել է ոգելից խմիչքների, թմրամիջոցների կամ հոգեներգործուն նյութերի ազդեցության տակ:

Հոդված 260.Աշխատանքի վայրում դժբախտ դեպքերի, մասնագիտական հիվանդությունների մասին հայտնելը

 

1. Աշխատանքի վայրում դժբախտ դեպքից տուժած, մասնագիտական սուր հիվանդությամբ հիվանդացած աշխատողը (եթե ի վիճակի է), ինչպես նաև այն անձը, որը ականատես է եղել դժբախտ պատահարին կամ դրա հետևանքներին, պարտավոր են անմիջապես այդ մասին հայտնել ստորաբաժանման ղեկավարին, գործատուին, կազմակերպության աշխատողների անվտանգության և առողջության հարցերով ծառայությանը:

2. Աշխատանքի վայրում աշխատողի մահվան դեպքում գործատուն պարտավոր է անհապաղ հայտնել ապահովագրողին, Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանությանը և տեսչական մարմնին:

  • Աշխատողի աշխատանքային իրավունքները

  • Գործատուի աշխատանքային պարտականությունները
Հոդված 217.

Գործատուն պարտավոր է`

1) աշխատողին ապահովել պայմանագրով պայմանավորված աշխատանքով և կազմակերպել նրա աշխատանքը.

2) նախատեսված ժամկետում և սահմանված չափով վճարել աշխատողի աշխատավարձը.

3) սահմանված կարգով աշխատողին տրամադրել վճարվող և չվճարվող արձակուրդը.

4) ապահովել անվտանգ և առողջության համար անվնաս աշխատանքային պայմաններ.

5) աշխատանքի ընդունելու ժամանակ, ինչպես նաև աշխատելու ընթացքում աշխատողին ծանոթացնել կազմակերպության ներքին կարգապահական կանոններին, աշխատանքի պաշտպանության և հակահրդեհային անվտանգության ապահովման պահանջներին.

6) կատարել օրենքով, այլ իրավական ակտերով, կոլեկտիվ և աշխատանքային պայմանագրերով նախատեսված այլ պարտականություններ:

Հոդված 234.Գործատուի նյութական պատասխանատվության առաջացման դեպքերը

 

Գործատուի նյութական պատասխանատվությունն առաջանում է, եթե`

1) աշխատանքի վայրում դժբախտ դեպքերից և մասնագիտական հիվանդություններից չապահովագրված աշխատողը հիվանդացել է մասնագիտական հիվանդությամբ, ստացել է խեղում կամ մահացել է.

2) վնասն առաջացել է աշխատողի գույքի կորստի, ոչնչացման կամ օգտագործման համար ոչ պիտանի դառնալու հետևանքով.

3) թույլ են տրվել աշխատողի կամ այլ անձանց գույքային իրավունքների այլ խախտումներ:

Գործատուն հատուցում է իր պատճառած վնասը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանված կարգով:

Հոդված 243.Աշխատողների անվտանգ աշխատանքի իրավունքը

 

1. Աշխատանքի ժամանակ յուրաքանչյուր աշխատողի համար պետք է ստեղծվեն օրենքով սահմանված` պատշաճ, անվտանգ և առողջության համար անվնաս պայմաններ:

2. Աշխատողների առողջության և անվտանգության պահպանությունը պարտավոր է ապահովել գործատուն: Հաշվի առնելով աշխատողների համար արտադրության վտանգավորության աստիճանը` գործատուն կազմակերպությունում ներգրավում է աշխատողների անվտանգության ապահովման և առողջության պահպանման որակավորված ծառայություն կամ այդ գործառույթն իրականացնում է անձամբ:

3. Աշխատանքի պայմանների դասակարգումը և առողջության համար վնասակար գործոնների թույլատրելի նվազագույն մակարդակը և քանակը սահմանվում են օրենքներով և այլ իրավական ակտերով:

Հոդված 244.Աշխատանքի նորմալ պայմանների ապահովումը

Գործատուն պարտավոր է ապահովել աշխատանքի նորմալ պայմաններ, որպեսզի աշխատողները կարողանան կատարել աշխատանքի նորմաները: Այդպիսի պայմաններ են`

1) մեխանիզմների, սարքավորումների և աշխատանքի այլ միջոցների սարքին վիճակը.

2) տեխնիկական փաստաթղթերով ժամանակին ապահովելը.

3) աշխատանքի կատարման համար անհրաժեշտ նյութերի և գործիքների պատշաճ որակը և դրանք ժամանակին տրամադրելը.

4) արտադրությունն ապահովելը էլեկտրաէներգիայով, գազով և էներգիայի այլ տեսակներով.

5) առողջության համար աշխատանքի անվտանգ և անվնաս պայմանները (անվտանգության տեխնիկայի նորմերի և կանոնների պահպանումը, պատշաճ լուսավորությունը, ջեռուցումը, օդափոխությունը, սահմանված նվազագույն նորմաներից ցածր աղմուկը, ճառագայթումը, վիբրացիան և աշխատողի առողջության համար բացասական ներգործություն ունեցող վտանգավոր այլ գործոններ).

5.1) հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար խելամիտ հարմարեցումներ տրամադրելը.

6) այլ պայմաններ, որոնք անհրաժեշտ են որոշակի աշխատանքներ կատարելու համար:

(244-րդ հոդ. փոփ. 14.07.22 ՀՕ-296-Ն օրենք)

Հոդված 253.Աշխատողների մասնակցությունը աշխատողների անվտանգության ապահովման և առողջության պահպանման միջոցառումների իրականացմանը

 Գործատուն պարտավոր է աշխատողներին տեղեկացնել աշխատողների անվտանգության ապահովման և առողջության վիճակի վերլուծության, պլանավորման, միջոցառումների կազմակերպման և վերահսկման բոլոր հարցերի մասին և խորհրդակցել նրանց հետ: Գործատուն պարտավոր է աշխատողների անվտանգության ապահովման և առողջության հարցերի քննարկմանը մասնակից դարձնել աշխատողների ներկայացուցիչներին: Գործատուն կարող է ստեղծել կազմակերպության աշխատողների անվտանգության ապահովման և առողջության հարցերով հանձնաժողով, որի գործունեության կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

  • Գործատուի աշխատանքային իրավունքները